'SAVAGE BEAUTY" RETROSPEKTYWNA WYSTAWA POŚWIĘCONA TWÓRCZOŚCI ALEXANDRA MCQUEENA

Głównym powodem wyprawy do Londynu była wystawa  "Savage Beauty" organizowana przez muzeum Viktorii i Alberta.  Gdy dowiedziałam się że będzie pokazywana w Europie, wiedziałam że tym razem muszę ją zobaczyć. 

Savage Beauty, Muzeum Victorii i Alberta w Londynie 

W 2011 roku kiedy pokazano ją w Nowym Yorku przyciągnęła rekordową ilość oglądających. Kuratorem był Andrew Bolton i wraz z wieloma specjalistami zorganizował niezwykłe przedsięwzięcie. W  rok po przedwczesnej i nieodżałowanej śmierci Alexandra McQueena udało się zespołowi Metropolitan Museum zebrać i opracować materiały do retrospekcji. W tym roku wystawa pokazywana jest w Londynie, mieście rodzinnym projektanta a jej kuratorką jest Claire Wilcox.

Moje wyobrażenie przeszło najśmielsze  oczekiwania, bez wątpienia była to najlepsza wystawa modowa jaką miałam okazję oglądać. Każda sala, w zależności od tego jaki okres w twórczości prezentowała, była zaaranżowana tak aby jak najlepiej zilustrować nastrój, tematykę i inspiracje, czyli wszystko to co mogło towarzyszyć projektantowi podczas tworzenia kolekcji. Każde pomieszczenie zostało przygotowane z niesamowitą pieczołowitością. Na mnie wrażenie zrobiło szczególnie kilka pomieszczeń.

W pierwszej kolejności była sala gdzie zebrano projekty zatytułowane "Prymitywizm". Tu pojawiły się kreacje z kilku kolekcji w których mistrz porusza temat natury, fantastycznie kolorowej fauny i flory oraz prymitywnych plemion afrykańskich i południowoamerykańskich. Zafascynowany sposobem ubierania się i rytuałów związanych z tą czynnością próbuje zmienić tradycyjną sylwetkę aby wpłynąć na myślenie o tym jak się postrzegamy i jak wyglądamy w naszych europejskich tradycyjnych krojach. Eksperymenty te najlepiej widać w kolekcji "It's a Jungle Out There" z 1997 roku.

"Savage Beauty", Sala z ekspozycja zatytułowana "Prymitywizm" 

Prawdziwą konkurencją dla odzieży okazała się scenografia. Ściany  wyłożono tam  kośćmi a na suficie zamontowano eliptyczny ekran który do złudzenia wyglądał jak małe okienko w basenie gdzie kąpała się kobieta. Wyglądało to jak przedziwne, tajemnicze  katakumby. W sali panował półmrok a delikatne światło oświetlało nisze w których wyeksponowano kreacje.

Następna sala,"Nationalizm",  to już zupełnie inna opowieść, bardzo dostojna i pompatyczna, dotyczy historii,  partiotyzmu i przywiązania, zwłaszcza do Szkocji z którą projektant czuł szczególną więź. Na tle eleganckiej, dekoracyjnej boazerii pokazano kreacje w których dominuje kolor czerwony biały i czarny. Po jednej stronie zgromadzono reprezentację dwóch kolekcji stworzonych na przestrzeni dziesięciu lat. Widać wyraźną fascynację tartanem, nawiązania do fasonu tradycyjnej szkockiej sukni oraz charakterystyczne okucia towarzyszące tego rodzaju odzieży. Po drugiej stronie  zaś wyeksponowano suknie z kolekcji z 2008 roku "The Girl Who Lived In The Tree". Jest to opowieść o dziewczynie która poznaje księcia, wychodzi za niego za mąż i staje się królową. 

Alexander McQueen , "Savage beauty" sala z ekspozycja zatytułowaną "Nacjonalizm"

Organizatorzy skupili się na najpiękniejszych sukniach z okresu królewskiego. Pokazano bogactwo tekstur, zestawienia aksamitu z jedwabiem, koronką, haftami, piórami i licznymi kryształami oraz  egzotycznymi tkaninami jak Sari. To kolekcja zainspirowana imperium brytyjskim i królową. Wśród akcesoriów pojawia się niewielka lecz bardzo spektakularna torebeczka w kształcie jaja Faberge.

Dalej dochodzimy do miejsca które bez wątpienia wywarło wrażenie na każdym kto odwiedził wystawę. "Pokój osobliwości", mnie powalił na kolana i choć minęło już kilka tygodni od dnia w którym go widziałam nie mogę zapomnieć i cały czas jestem pod jego wielkim wrażeniem. W wysokiej na ponad 6 m sali ustawiono niczym wielkie regały, ekspozytory na  których umieszczono manekiny prezentujące suknie, nakrycia głowy, gorsety, obuwie i inne bibeloty. Kto czytał "Zbieraczy osobliwości" Pomiana ten od razu zrozumie czemu sala nosi taką nazwę. Czarne, lakierowane na wysoki połysk meble, czarna podłoga oraz ławy do siedzenia, wszystko razem przywodzi na myśl ekskluzywną garderobę ekscentrycznej miłośniczki mody która zgromadziła tu unikatowe eksponaty i traktuje je jak dzieła sztuki, nie chowa ich do szaf lecz eksponuje aby cieszyć się widokiem. Nie mogłam oderwać oczu od tych rzeczy. Wreszcie na żywo ujrzałam kapelusz gniazdo który od zawsze mnie fascynował, buty Armadillo czy opaskę-gwiazdę. Znalazło się tu wiele więcej pięknych, intrygujących przedmiotów, takich jak suknia z wachlarzy, kapelusz z motyli, wysadzane kryształami mini sukienki z kolekcji Plato Atlantis, gorset szkielet czy kolejne jaja Faberge.

Pokoj Osobliwości, eksponaty

Przy okazji "Pokoju osobliwości" należy wspomnieć o artystach jakimi się otaczał AM. Utalentowany jubiler Shaun Leane współpracujący z projektantem od 1995 roku, tworzył dla niego zarówno biżuterię ale również  duże formy takie jak gorsety. Philip Tracy najsławniejszy brytyjski modysta, spod którego rąk wychodzą najwspanialsze kapelusze świata. Dla McQueena  stworzył niezapomniane dzieła z użyciem piór jak wspomniane wyżej gniazdo czy chiński ogród. Sala którą opisuję stanowi według mnie apogeum wystawy. Tu organizatorzy zgromadzili najwięcej przedziwnych oraz bardzo pięknych rzeczy, tu  zagrano najwyższy ton całej ekspozycji.


Nie oznacza to jednak że kolejne sale miały mniejsze znaczenie, zdecydowanie nie. Po wyjściu z "Pokoju osobliwości" przechodzimy do niewielkiego pomieszczenia gdzie jest tylko jeden "eksponat". "PepperGhost" taką nosi nazwę prezentacja, popularnie nazwana hologramem. Miała ona miejsce bezpośrednio po pokazie wspomnianej już kolekcji "Widows of Culloden" w marcu 2006 roku. Kolekcja była hołdem projektanta złożonym kobietom, które były świadkami bitwy pod Culloden. Przy dźwiękach harfy pojawiła się z odchłani  rodząca się gwiazda która przeobrażała się w tańczącą w wodnej toni kobietę. Wyglądała nieziemsko, tajemniczo, jak duch z innego świata,  następnie powoli rozwiewała się i znikała tak jak powstała. W roli głównej wystąpiła Kate Moss, przyjaciółka projektanta.
     
Po pięknej, sensualnej prezentacji wychodziło się do jasnego pomieszczenia w którym w szklanych gablotach umieszczono kolejne suknie. 

"Savage Beauty" Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie

Każda była spektakularna i robiła niesamowite wrażenie, choćby ta cała z kwiatów z kolekcji "The Girl Who Lived In The Tree" czy inna, w całości obszyta piórami, jednakże tym razem moją uwagę przykuła niesamowita tkanina którą obito ściany. Biała, pokryta,  niczym z osiemnastowiecznego pamiętnika podróżnika, szkicowymi rysunkami dłoni, zwierząt i roślin. Subtelne, nie rzucające się w oczy wzory były przyjemnym tłem dla bogatych w dekoracje sukien.

I tak udało mi się dojść do końca ekspozycji. Sala prezentująca ostatnią kolekcję w dorobku McQueena "Plato Atlantis" była zupełnie inna niż pozostałe. Sterylne, surowe, białe ściany wyłożone dużymi prostymi kaflami a na przeciwko ekran na którym wyświetlany był film nawiązujący do tematyki kolekcji. Była to ostatnia w pełni zrealizowana przez McQueena kolekcja. Artysta po raz kolejny nawiązał do natury. 

Plato Atlantis, ekspozycja z wystawy "Savage Beauty" 

Połączył w jedno teorię Darwinowskiej ewolucji, legendę o Atlantydzie oraz współczesne badania na temat globalnego ocieplenia. Inne fascynacje pszyszły z filmów takich jak "Głębia" "Obcy" czy "Predator". Wykreował obraz świata i jego mieszkańców którzy muszą dostosować się do zmieniających się warunków klimatycznych i życia pod wodą. Powstały imponujące kreacje pokryte szczegółowymi drukami zwierząt i owadów żyjących na ziemi i w oceanie. Również skomplikowane fasony minisukienek miały nawiązywać do morskich istot.  Kolekcja była niezwykle spektakularna i w owym czasie pokazywana we wszystkich modowych magazynach świata. 
Warto jeszcze wspomnieć o butach które przeszły już do legendy. Armadillo, na 25 cm obcasach, inspirowane twórczością HR Gingera artysty który nadał kształt bestii z filmu obcy, zamazują anatomiczny zarys ludzkiej stopy. Pokryte były skórą węża, płaszczki i niekiedy dodatkowo jeszcze ozdobione kryształami Swarovskiego. Swoja drogą, latem tego roku, dom aukcyjny Christi's wystawił na licytację nowe, nigdy nie przeznaczone do sprzedaży Armadillo w cenie 10000 dolarów za parę. Trzy pary trafiły do wielkiej fanki twórczości McQueena Lady Gagi. Cena jaką zapłacono to 295 000 dolarów. 

Buty Armadillo z ostatniej kolekcji A McQueena "Plato Atlantis" wylicytowana dla Lady Gagi

Uznaje się że "Plato Atlantis" to najtrudniejsza w realizacji a zarazem najlepsza kolekcja w twórczości McQueena, z pewnością bardzo spektakularna i nowoczesna.

Śmierć projektanta to wielka strata dla miłośników, historyków czy znawców mody. Jest uznany za jednego z najważniejszych i  najzdolniejszych twórców w historii. Poszukiwał, odkrywał, nadal będzie fascynować i inspirować wszystkich którzy zechcą odkryć jego świat.
Wystawa  została zorganizowana z wielkim pietyzmem, zadbano tu o każdy szczegół. Na mnie ogromne wrażenie zrobiło to jak wiele uwagi i środków poświęcono na scenografię aby wyeksponować kreacje.  Każda sala, pomimo że zupełnie inna  od wszystkich stanowiła odrębną historię a jednocześnie znakomicie uzupełniała się z następną tworząc jedną wielowątkową opowieść.  Podobnie jak w Nowym Yorku ściągnęła widzów z całego świata, Bilety były wykupywane jeszcze przed otwarciem, a ten kto przyszedł do muzeum osobiście musiał stać w długiej kolejce i czekać na swoją godzinę odwiedzin. Jednakże warto było poświęcić nawet długie godziny oczekiwania. Z pewnością to wspaniałe widowisko na długo pozostanie w pamięci.